اهمیت روانشناسی معامله‌گری در بازارهای مالی

یک تحلیل گر موفق، الزما یک معامله گر موفق نیست.

از ویژگی‌های مهم یک معامله‌گر موفق در بازارهای مالی رسیدن به  سود مستمر یا پایدار در بلند مدت است. عموما افراد برای رسیدن به این ویژگی تلاش می‌کنند دانش تحلیلی خود را افزایش دهند در این مقاله به اهمیت روانشناسی معامله گری در بازار می پردازیم که چرا برای تریدرها ضروری است.

معامله گران برای رسیدن به سود مستمر دائما در حال تغییر استراتژی معاملاتی یا به دنبال یافتن روش‌هایی جدید معاملاتی هستند. در صورتی که توانایی و مهارت تجزیه و تحلیل، کلید دستیابی به سود مستمر و پایدار نیست.

برای تشخیص رفتار قیمت و شناخت روند حتماً به ابزارها و مفاهیم تحلیل نیاز داریم. روش هایی مانند : الیوت ؛ چنگال ؛ پرایس اکشن ؛ اندیکاتورها و …. صرفا به معامله گر کمک می کنند دید احتمالی نسبت به رفتار یا روند قیمت داشته باشند.

اما چگونگی استفاده از این ابزارها در جهت کنترل خود و سرمایه خویش هنگامی که بازار برخلاف تحلیل ما رفتار می کند دارای اهمیت است. شما نمی توانید با چنین ابزارهایی بازار را تحت کنترل خود درآورید.

عمده معامله گران تلاش می کنند که جهت بازار را پیش بینی یا بر اساس تصورات و توقعات خود رفتار قیمت را دست چین کنند. این عامل باعث ایجاد سوگیری های ذهنی در معامله گران است و همین نکته سبب می گردد که در هنگام عدم نتیجه دست به تغییر ابزار یا استراتژی خود بزنند.

درک روانشناسی معامله گری

مهارت‌های زیادی برای موفقیت در بازارهای مالی مورد نیاز است. اما هیچ یک از این مهارت‌ها به اندازه شناخت طرز فکر معامله‌گر مهم نیست. کنترل احساسات، سریع فکر کردن و اعمال نظم و انضباط همگی اجزایی از مفهومی است که آن را روانشناسی معامله گری می‌نامیم.

در هنگام ورود به معامله یا در حین آن شما با مسائل روانشناختی مانند : ترس ؛ طمع ؛ تردید ؛ خشم ؛ هیجان ؛ اضطراب ؛ استرس و … روبرو می شوید. وجود یا بروز این احساسات که بصورت ناخودآگاه در ذهن شما ایجاد می شود کاملا یک امر طبیعی است.

مسئله اصلی این است که در هنگام بروز احساسات در هنگام معاملات ما چگونه با آن روبرو می شویم و تاثیر آن بر تصمیم گیری ما چیست؟

معامله گر حرفه ای یا موفق کیست؟

فردی است که بتواند در هنگام اجرای یک معامله در بازار با بروز نشانه های موارد روانشناختی بالا، کاملا آنها را مدیریت کرده و تمام مهارت خود را در جهت اجرای صحیح معامله (استراتژی معاملاتی) بکار گیرد.

مثال های زیر را با دقت بخوانید:

1. از سیستم معاملاتی خود یک سیگنال ورود دریافت می کنیم. اما به جای اینکه سریع سفارش مان را در بازار وارد کنیم، تردید می کنیم. منتظر یک تضمین می‌مانیم که حرکت قیمت مطابق با تحلیل ما پیش خواهد رفت. در نتیجه یا معامله را از دست خواهیم داد یا با ریسک بیشتر نسبت به سیگنال اولیه که دریافت کرده بودیم وارد معامله می‌شویم.
2. شتابزده و کاملا هیجانی بدون تفکر سر از معامله بازنده ای در بیاوریم که نباید در آن باشیم، زیرا سیگنالی را پیش بینی کردیم که در واقع اصلا واقعیت نداشته است.
3. سیگنالی را از سیستم معاملاتی خود دریافت می‌کنیم، اما به هر دلیلی تصمیم می گیریم که وارد نشویم و بعد مشخص می شود که یک سیگنال معامله برنده بوده است.
4. سیگنالی را از سیستم خود دریافت می کنیم و از حد ضرر در بازار استفاده نمی‌کنیم. بازار بر خلاف پوزیشن ما حرکت می‌کند و خود را در وضعیتی می‌یابیم که مقدار زیادی پول از دست می‌دهیم.
5. سیگنالی را از سیستم خود دریافت می‌کنیم، معامله را اجرا می‌کنیم و از حد ضرر در بازار استفاده می‌کنیم. اما هر چه قیمت به حد ضرر ما نزدیک می‌شود، مکررا حد ضرر را جابه جا می‌کنیم.
6. سیگنالی را از سیستم خود دریافت می‌کنیم، معامله را اجرا می‌کنیم و از حد ضرر در بازار استفاده می‌کنیم اما چون احساس می‌کنیم بازار حد ضرر ما را فعال می‌کند زودتر از زمان موعد از معامله خارج می‌شویم و در نهایت متوجه می‌شویم معامله در جهت تحلیل درست بوده و ما سودی از آن نمی‌بریم.

ترس در معامله گری

مثال های بالا از جمله خطاهای معامله‌گری است که نشانه روانشناختی آن ناشی از ترس و تردید است. این ترس مانع اجرای درست استراتژی معاملاتی یا فرایند معامله گری شماست.

ترس از ورود ؛ ترس از جا ماندن ؛ ترس از دست دادن سود یا خوردن حد ضرر و… از مشکلات شایع معامله گران است.

ترس همیشه نتیجه باورهای شما در مورد تهدیدات طبیعی محیط است. مغز تلاش می کند از شما در مقابل یک خطر احتمالی محافظت کند. پس وجود ترس در ناخودآگاه ما بصورت ذاتی طبیعی است.

مغز سعی می کند عادت ها و باورهایی که در ناخودآگاه ما ثبت می شود ( مانند ترس از …) را تکرار کند.

مثلاً فردی در تیر ماه سال 1399 وارد بازار بورس در ایران شده و بعد از ریزش بازار در مرداد ماه 1399دچار زیان شده است، به احتمال زیاد مغز این فرد هر اصلاح بازار را تهدید تلقی می کند و می تواند منجر به ایجاد ترس شود.

ترس را نمی تواند نادیده گرفت یا با آن جنگید، بلکه باید تلاش کنید در ابتدا آن را خنثی  و سپس مدیریت کنید.

مدیریت ترس در معاملات

شناخت اولیه و آگاهی گام اول برای مدیریت ترس است. یعنی ژورنال معاملاتی خود را باید بررسی کنیم که چه مواقعی در معاملات ترس بر ما حاکم می شود.

در بسیاری از موارد شناخت آن آسان است، اما ممکن است برخی از رفتار های معامله گری شما در هنگام ترس پنهان بماند و یا به آن توجه نکنید. بنابراین باید ژورنال و شرح وقایع معاملات خود را با جزییات بیشتری ثبت کنید تا در هنگام آنالیز پایان دوره معاملاتی رفتارهای پنهان کشف شود.

گام دوم خنثی کردن ترس های عمیق بر ناخودآگاه است. مثل ترس از عدم موفقیت، بسیاری از موارد عمیق باید توسط روانکاو و روان درمانگر انجام گردد.

گام سوم کمک از ابزارهای معاملاتی یا ایجاد قوانین معاملاتی برای مدیریت مواردی که در هنگام معامله، ترس را بر ما جاری می سازد است.

مثلا در هنگام معاملات باز ترس از دست دادن سود منجر به بستن زود هنگام معامله می شود، بنابراین معامله گر در استراتژی خود باید برنامه ای برای مدیریت معاملات باز خود مشخص کند. این می تواند شامل به کار گرفتن یک ابزار تعقیب روند و قانون مشخص در هنگام معامله باز باشد.

اهمیت روانشناسی معامله گری

از مثال های بالا متوجه می‌شویم که مسائل روانشناختی و عملکرد مغز ما اثر بسیار زیادی در تصمیم گیری‌ های روزانه ما از جمله، معامله‌گری در بازار‌ های را مالی دارد.

ذهن و ناخودآگاه شما باید برای اجرای صحیح استراتژی معاملاتی پرورش یابد، پس حتی داشتن یک استراتژی معاملاتی موفق، کلید موفقیت شما در بازار نیست.

مانند استراتژی معاملاتی آقای رابرت ماینر، با وجود عملکرد موفق ایشان در مسابقات جهانی فارکس و چاپ استراتژی خود با جزییات در کتابی با همین عنوان، بسیاری از افراد با این روش معاملاتی نتوانستند در بازار موفق شوند.

دوره روانشناسی معامله گری مدرسه تحلیل

در دوره روانشناسی معامله‌گری ابتدا شما یاد می‌گیرید چگونه یک سیستم معاملاتی با توجه به تیپ شخصیتی و روحیات خود برای معاملات ایجاد کنید.

یاد می گیرید چگونه ژورنال معاملاتی برای خود تنظیم کنید و اینکه چگونه از خروجی ژورنال معاملاتی در جهت بهبود معاملات خود نهایت استفاده را ببریم.

سپس باید ذهن و باورهای شما برای معامله در بازار تغییر کند، چرا که پیش فرض‌های ذهنی و باورهای قبلی که در ناخودآگاه شماست، روی تصمیم گیری‌ های معاملاتی شما کاملا تاثیرات منفی یا مثبت دارد.

در نهایت به شناخت احساسات و نحوه خنثی سازی و چگونگی کنترل آن در هنگام معامله می پردازیم.